J.P. Cannon 3 yazılar

James P. Cannon (1890-1974): Birleşik Devletler’de önce komünizmin, sonra da Troçkizm’in kurucularından, Sosyalist İşçi Partisi önderi. Sosyalist görüşleri benimsemiş İrlandalı göçmen bir işçi ailesinin çocuğu olarak doğdu. Babası Eugene Debs’in partisinde militandı. 12 yaşında bir konserve fabrikasında işçi olarak çalışmaya başladı. Fabrikada çalışırken lise eğitimini tamamladı. 1908’de Amerika Sosyalist Partisi’ne katıldı. 1911’de, o sıralarda ABD’deki en militan devrimci örgüt olan Dünya Sanayi İşçileri’ne (IWW) katıldı. IWW grev örgütlemek üzere şehirden şehire gönderilen profesyonel devrimcilerden oluşuyordu. 1912’de IWW’nin yayın organı Solidarity’de (Dayanışma) çalışmaya başladı. Cannon’un militanlık eğitimi bizzat IWW yöneticisi “Big Bill” Haywood tarafından verilmiştir. 1913’te mezbaha işçileri arasında faaliyet yürütmesi için Chicago’ya gönderildi. Peoria grevindeki rolü dolayısıyla tutuklandı ve hapse atıldı. IWW yöneticileri Vincent Saint-John ve Frank Little’in en yakın çalışma arkadaşı oldu. I. Dünya Savaşı’na karşı çıktı. 1917 Ekim Devrimi Sosyalist Parti’de bir deprem yarattı ve partinin sol kanadının temsilcileri olan Louis Frainna ile John Reed partiden ihraç edildiler. Cannon, John Reed’i de safına kazanarak sol kanatla beraber parti içinde büyük bir mücadele örgütledi ve komünist partinin örgütlenmesini hazırladı. Sosyalist Parti’nin sol kanadının 1919’daki New York kongresinde Kansas delegesiydi. Bu kongre ABD Komünist Partisi’nin kurulmasıyla sonuçlandı ve Cannon Merkez Komite’ye seçildi. İlk önce Missouri’deki Saint-Louis’de, daha sonra da Illinois’da maden işçileri arasında çalıştı ve parti faaliyeti yürüttü. 1921’de illegal şartlarda toplanan ve iki komünist partinin birleşmesine hasredilmiş olan kongreyi yönetti ve bir delege olarak birleşmeyi savundu. Partinin Politbüro’suna seçildi. 1922, 1925, 1927 ve 1928 senelerinde SSCB’ye yolculuk etti. 1922’de 8 ay boyunca, Komintern Yürütme Komitesi’ndeki görevleri dolayısıyla Amerikan partisinin temsilcisi olarak SSCB’de yaşadı. Lev Troçki’yle burada tanıştı. ABD Komünist Partisi genel başkanlığına seçildi, Emeğin Uluslararası Savunuşu’nun (ILD) sekreterliğinde bulundu. Üçüncü Enternasyonal’in kongrelerinde beş defa delege olarak bulundu. Komintern’in 1928 yazındaki altıncı kongresinde, eline tesadüfen Troçki’nin kongre için hazırladığı Lenin’den Sonra Komünist Enternasyonal kitabı geçti. Troçki burada Stalinist tek ülkede sosyalizm adlı çarpıtmayı ve Komintern’in sınıf işbirlikçi çizgisini eleştiriyordu. Cannon, Troçki’nin tezlerine ikna oldu ve ABD’ye dönerken, illegal şartlar altında Troçki’nin eserini yurtdışına kaçırdı (parti yönetimi tarafından bu çalışmanın okunması ve dağıtılması yasaklanmıştı). Troçki’nin kitabını ABD Komünist Partisi’nin saflarında tanıttı. Bu, onun Ekim 1928’de, bizzat Kremlin’in müdahalesiyle partiden ihraç edilmesini beraberinde getirdi. Cannon’u partinin önderliğinin bir kısmı takip etti ve birlikte The Militant (Militan) gazetesini yayımlamaya başladılar. O sıralarda Amerikan işçi sınıfı tarafından kendisine “ordusuz general” denmeye başlanan Canon yeni bir partinin örgütlenmesi faaliyetine girdi. 1929 Mayıs’ında Amerika Komünist Birliği’ni kurdu. Yeni örgüt Stalinist partinin Minneapolis ve Boston yerellerindeki işçi kadrolarını safına kazanarak hızla büyüdü. 1934’te Minneapolis şehrini felç eden büyük işçi ayaklanmasını Cannon’un izindeki Troçkist örgüt yönetti. Cannon “komünist ajitatör” olma suçlamasıyla tutuklandı ve hapiste geçirdiği sürenin ardından Minneapolis’e bir daha girmesi yasaklanarak şehirden kovuldu. Minneapolis Ayaklanması’nın başarıyla yönetilmesinin prestijiyle örgüt 1934’te, Amerikan İşçileri Partisi’yle birleşti. Yeni parti (Birleşik Devletler İşçi Partisi) Ohio’daki otomobil işçilerinin grev dalgasını yönetti ve 1935 Ağustos’unda Dördüncü Enternasyonal hareketinin destekçisi olduğunu deklare etti. Parti 1935-1936 senelerinde Sosyalist Parti’ye entrizm uyguladı. Cannon hızlıca SP’nin sol kanadının ulusal önderi haline geldi. 1937 yazında SP bir kere daha kendi sol kanadını ihraç etti. Bu kararla birlikte Cannon entrizm taktiğinin sonunun geldiğini duyurdu ve örgüt partiden ayrıldı. Cannon’un entrizmi başarıyla yönetmesi neticesinde Troçkist nüve yüzlerce yeni militan kazanmıştı. 1938’de Chicago Kongresi’nde 1500 militanıyla Sosyalist İşçi Partisi (SWP) kuruldu. 1938’de İngiltere’ye gitti ve Britanya Troçkizminin birleşmesi için çaba gösterdi. Eylül 1938’de Fransa’ya geçti ve Dördüncü Enternasyonal’in kuruluş kongresini hazırladı. Yeni Enternasyonal’in 15 kişiden oluşan Yürütme Komitesi’ne seçildi. 1939’da dört ay boyunca Fransa seksiyonu için çalıştı. ABD’ye döndü. SWP II. Dünya Savaşı’na muhalif tek partiydi; Cannon ve onunla birlikte partinin 17 yöneticisi daha işçileri greve çıkarma suçlamasıyla tutuklandı. Mahkemede Cannon meşhur savunmasını yaptı ve bu savunma daha sonra Amerikan işçi sınıfı içinde yaygın olarak dağıtıldı. Ocak 1945’te serbest bırakıldı. Sağlık sorunları nedeniyle 1952’de Los Angeles’a taşındı ve Ulusal Sekreterlik pozisyonunu Farrell Dobbs’a teslim etti. 1953’te Pablocu revizyonizme karşı mücadeleyi ilk başlatan Cannon’du ve Uluslararası Komite’nin kuruluşuna öncülük etti. Ağustos 1974’teki ölümüne dek ağır sağlık sorunları nedeniyle politikayla bir zamanlar olduğu gibi ilgilenemese de politik üretimini daima sürdürdü ve bir Dördüncü Enternasyonal savaşçısı olarak öldü.