Anatoli Lunaçarski 1 yazılar

Anatoli Lunaçarski (1875-1933): Rus Marksist, Bolşevik devrimci, 1917’de Eğitim Halk Komiseri; aynı zamanda tiyatro oyunu ve deneme yazarı. 1890’da 15 yaşındayken Marksist oldu, 1894’te RSDİP’e katıldı. 1896’da tutuklandı ve sürgüne gönderildi. 1903’teki bölünmede Bolşeviklerin tarafında kaldı. Bolşevikler kendi aralarında Lenin’in takipçileri ve Bogdanov’un takipçileri olarak bölündüklerinde Bogdanov’un safında kaldı. 1909’da Bogdanov ve Maxim Gorki’yle beraber önce Capri’de, sonra da Bologna’da bir parti okulu işletti. 1914’te I. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla Lenin ve Troçki ile birlikte hareket ederek enternasyonalist bir tutum aldı ve yurtseverlere karşı mücadele etti. 1917 Şubat Devrimi’nin ardından Rusya’ya döndü. Sürgünden dönen diğer enternasyonalistlerle birlikte Troçki’nin Mezhraiontsy (Bölgelerarası Komite) grubuna katıldı ve bu grup da kısa bir süre sonra Bolşeviklerle birleşti. Temmuz ayında Kerenski hükümeti tarafından tutuklandı. Ekim Devrimi’nden sonra 1917 ile 1929 yılları arasında Eğitim Komiserliği görevini üstlendi. Maxim Gorki, Alexander Blok ve Maria Andreyeva ile 1919’da ünlü Bolshoi Drama Tiyatrosu’nu kurdu. Bogdanov’la birlikte Proletkült hareketinin temsilcilerindendi. Sınıflı toplum mirasları olduğu için tarihi eserlerin yok edilmesinin savunan parti içindeki bir kanada karşı bu eserlerin muhafaza edilmesini savundu. Şair Mayakovski ve dansçı Isadora Duncan gibi birçok sanatçının eserlerinin yaygınlaştırılmasında ve okullarının kurulmasında inisiyatif üstlendi. 1929’da Latin alfabesine geçişi savundu. 1930-1932 arasında Birleşmiş Milletler’de SSCB’yi temsil etti. 1933’te İspanya’ya büyükelçi olarak atandı ancak yolda öldü. 1936-1938 yıllarındaki Büyük Temizlik sırasında Komünist Parti ve Ekim Devrimi tarihlerinden ismi çıkartıldı ve kaleme almış olduğu anılarının ve sanat yazılarının basımı ve okunması yasaklandı. Kızı Irina Lunaçarski 1950’ler ve 1960’lar boyunca babasının itibarının iade edilmesi için mücadele etti. Türkçe’ye çevrilmiş bazı kitapları şunlardır: Sanat ve Edebiyat Üzerine, Miras, Sosyalizm ve Edebiyat, Devrim ve Sanat.